ΓΙΑΤΙ ΒΑΠΤΙΣΘΗΚΑ

Γιατί βαπτίσθηκα

Από τις διδαχές του καθηγητού Στεργίου Ν. Σάκκου

Ε' ΕΚΔΟΣΗ "ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΕΛΠΙΣ"

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2004

© «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΕΛΠΙΣ»

Τηλ. (2310)677136, 677380-2, Φαξ (2310) 677692

Μακέττα εξωφύλλου, Στοιχειοθεσία, αποχρωματισμοί, Ηλεκτρονική σελιδοποίηση Γραφικές Τέχνες: «ΕΛΠΙΔΑ» Τηλ. 2310677026, Φαξ 2310677692

Πολλές φορές στην τέλεση του μυστηρίου του Βαπτίσματος ακούσαμε ποικίλες διδαχές από τον διδάσκαλό μας κ. Στέργιο Σάκκο, ο οποίος προσκεκλημένος και παρευρισκόμενος στο μυστήριο, έχει πάντοτε να προσφέρει λόγο οικοδομής. Οι διδαχές του μας έδειχναν κάθε φορά καινούργιες πτυχές του μυστηρίου και μας βοηθούσαν να εμβαθύνουμε στην αγάπη και σοφία του Θεού αλλά και στη δύναμη και στοργή της Εκκλησίας. Επισήμαιναν επίσης ζωηρά την ευθύνη των γονέων και αναδόχων για την ανατροφή των νεοφώτιστων, αγίων μελών της Εκκλησίας «εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου». Οι γονείς κρατούν μαγνητοφωνημένες τις ομιλίες αυτές και τα παιδιά, μεγάλα πια, ακούν το κήρυγμα και παρακολουθούν τη βάπτισή τους, την όποια ως βρέφη δεν είχαν ανθρωπίνως τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν.

Θεωρήσαμε πολύ εποικοδομητικό να σταχυολογήσουμε αποσπάσματα από αυτές τις διδαχές και να τα εκδώσουμε σε βιβλίο, ώστε να κυκλοφορήσουν ευρύτερα. Πιστεύουμε ότι οι θεολογικές ιδέες και τα πρακτικά διδάγματα που προσφέρονται, συμβάλλουν στο να κατανοήσουμε καλύτερα το μυστήριο τού Βαπτίσματος και να συνειδητοποιήσουμε πως η Θεία Χάρη μας αναγεννά και μας κάνει πολίτες της βασιλείας τού Θεού, μας χαρίζει μία καινούργια και ευλογημένη ζωή. Μία τέτοια κατανόηση λαμπρύνει περισσότερο από καθετί άλλο τη λαμπρή ημέρα της βαπτίσεως, «του φωτισμού» των παιδιών μας.

Θεσσαλονίκη, Οκτώβριος 1993

Ορθόδοξη Αδελφότητα «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΕΛΠΙΣ»

Διπλή γιορτή

Όμορφη, οικογενειακή γιορτή τα βαφτίσια, χρωματισμένα από τη χάρη των μικρών παιδιών, αρωματισμένα με το γέλιο τους, με το κλάμα τους. Όλο γλύκα και δροσιά που σταλάζει η στοργή των γονιών, η αγάπη των φίλων, καθώς κρατούν στα χέρια τους την ελπίδα του «αύριο», την υπόσχεση μιας νέας ζωής.

Ευλογημένη, οικογενειακή γιορτή τα βαφτίσια αλλά και ευφρόσυνη γιορτή της Εκκλησίας μας. Μέσα στην αγκαλιά της καλεί και δέχεται όλη την οικογένεια. Την οδηγεί στο ναό. Στήνει την κολυμβήθρα και με τον ιερέα της παίρνει το παιδί και το κάνει μέλος της άγιας οικογένειας του Χριστού, μέλος δικό της. Το νεοφώτιστο είναι δύο φορές παιδί των γονιών του, που είναι κι αυτοί παιδιά της Εκκλησίας, όλοι μία συγγένεια, ένα γένος, το γένος του Χριστού. Ένας συνδυασμός απλής, ανθρώπινης χαράς και ύψιστης θείας ευλογίας. Ο Κύριος απλώνει το χέρι του πάνω στα καθημερινά της ζωής μας και τα κάνει αιώνια. Αγγίζει τη χαρά μας και τη μεταμορφώνει σε χάρη. Παίρνει τα σημαντικά των ανθρώπων και τα υψώνει σε ενδιαφέροντα του Θεού.

«Θύρα» για την αιώνια ζωή

Δίκαια οι πατέρες της Εκκλησίας χαρακτήρισαν το Βάπτισμα «θύρα», πόρτα και πέρασμα, από όπου ο άνθρωπος περνά σε μία άλλη ζωή, που πλουτίζει την επίγεια ζωή του με τα αγαθά της αιωνιότητας. Βαπτίζεται και ποτίζεται ολόκληρος, ψυχή και σώμα, με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος, που του δίνει την εξουσία να είναι πλέον όχι απλώς παιδί του Αδάμ φθαρτό και άμοιρο, αλλά παιδί του Θεού αθάνατο και ένδοξο. Ενώ παραμένει καθ' όλα χοϊκός, συνάμα καθίσταται και ουράνιος. Βλέπει, ακούει, κινείται, αισθάνεται με τους κανόνες αυτού του κόσμου, αλλά επί πλέον πολιτεύεται και με τους νόμους της βασιλείας του Θεού. Δεν είναι πια μόνο άνθρωπος· είναι χριστιανός. Έχει περάσει από το σκοτάδι στο φως, από το θάνατο στη ζωή, από την κοινή κτίση στην καινή κτίση.

Τίποτε από όλα αυτά που αποδίδονται στο Βάπτισμα δεν είναι υπερβολή αλλά ούτε και παραβολή. Συμβαίνουν στην πραγματικότητα και στην κυριολεξία σε καθέναν που βαπτίζεται στο όνομα του τριαδικού Θεού, σε όποιον τόπο και χρόνο, και μάλλον δεν αρκούν να περιγράφουν ακριβώς το τι επιτελείται. Διότι πως να εκφράσεις τα άρρητα; Πώς με ανθρώπινη λαλιά να λαλήσεις τα θεία, με γλώσσα γήινη να αρθρώσεις τα ουράνια; «Το κεφάλαιον έχομεν των αγαθών δια του βαπτίσματος», λέει ο ιερός Χρυσόστομος. Έχουμε, δηλαδή, τη συγκέντρωση όλων των καλών. Όλα τα αγαθά που μπορεί ο άνθρωπος να απολαύσει κι όλα όσα ο Θεός μπορεί να δώσει, έχουν την καταβολή και τη ρίζα τους στο Βάπτισμα. Εκεί είναι θησαυρισμένα και από εκεί πηγάζουν. Και απαριθμεί ο άγιος πατέρας τα πρώτα αγαθά: άφεση των αμαρτιών, αγιασμός, μετάληψη Πνεύματος Αγίου, υιοθεσία. Διπλά ενεργεί το μυστήριο: αρνητικά, απαλείφει τις αμαρτίες, το προπατορικό αμάρτημα πρώτα και έπειτα όλα τα άλλα αμαρτήματα· και θετικά, προαλείφει για την αιώνια ζωή, την οποία μπορεί ο χριστιανός να απολαμβάνει από τώρα με τα δώρα του Αγίου Πνεύματος. Έτσι, καλύπτει πλήρως τον άνθρωπο και τον ολοκληρώνει ως πνευματικό όν.

Τα «σημεία» του Βαπτίσματος

Την κεφαλαιώδη σημασία του για τη χριστιανική ζωή την όρισε πρώτα ο ίδιος ο Κύριος, όταν έθεσε το Βάπτισμα ως απαρχή και θεμέλιο του ευαγγελίου του. Παρήγγειλε στους μαθητές του, πριν φύγει από κοντά τους σωματικά: «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Άγιου Πνεύματος, διδάσκοντες αυτούς τηρείν πάντα όσα ενετειλάμην υμίν» (Μθ 28,19-20). Για να γίνουμε μαθητές του Χριστού, έκτος από την εφαρμογή των εντολών του και πριν από αυτή, χρειάζεται το Βάπτισμα και κυρίως αυτό. Εφόσον βαπτιστούμε στο όνομα του τριαδικού Θεού, ισχύει η μαθητεία μας και λογιζόμαστε χριστιανοί. Διαφορετικά, μένουμε απλώς ακροατές μιας διδασκαλίας, οπαδοί μιας θρησκείας αλλά όχι πιστά μέλη της Εκκλησίας. Τέτοια είναι η σημασία του Βαπτίσματος. Μάς πληροφορεί δε ο ιστορικός της Εκκλησίας Λουκάς ότι στην αρχή οι βαπτίσεις ακολουθούνταν από «σημεία», από θαύματα, όπως γλωσσολαλίες (Πραξ. 10, 44-48) και υπογραμμίζονταν έτσι εμφατικά η μεγάλη τους σημασία. Μ' αυτόν τον εντυπωσιακό τρόπο βεβαιώνονταν οι καινούργιοι πιστοί, που είχαν ακόμη ανάγκη από προφανείς βεβαιώσεις, για την παρουσία του Θεού. Βοηθούνταν να αξιολογήσουν ευκολότερα τα όντως σπουδαία «σημεία», που ακολουθούσαν το Βάπτισμα τότε και πάντοτε, τα πνευματικά χαρίσματα, δηλαδή την πίστη, την ελπίδα, την αγάπη, τη χαρά, την ειρήνη, τη μακροθυμία, τη χρηστότητα, την αγαθοσύνη, την πραότητα και τους άλλους καρπούς του Πνεύματος (Γα 5,22). Σήμερα τα πρώτα εκείνα έκτακτα «σημεία» δεν δίνονται, διότι η χάρη είναι δεδομένη. Τα μόνιμα όμως χαρίσματα είναι τακτικά σε κάθε βαπτιζόμενο κι αυτά είναι τα ζητούμενα, «ταύτα ζήτει», προτρέπει ο ιερός Χρυσόστομος, «ταύτα σημείων μείζονα».

Μυστήριο και τελετή

Αλλά πως αυτά τα μεγάλα και ιερά εγκαθιδρύονται μέσα στο "είναι" του πιστού; Με ποιά έννοια ο άνθρωπος γίνεται χριστιανός; Με ποιό τρόπο ο χαρακτήρας διαμορφώνεται, η νοοτροπία μεταμορφώνεται; Με ποιά δύναμη ο ψυχικός γίνεται πνευματικός; Όσο βέβαιο είναι ότι όλα τούτα συμβαίνουν, τόσο σίγουρο είναι ότι δεν μπορούν να κατανοηθούν παντελώς από το ανθρώπινο μυαλό. Το Βάπτισμα είναι μυστήριο και μυστήριο άγιο, μυστικό του Θεού, το όποιο μόνο να βιωθεί είναι δυνατόν από τους ανθρώπους και πάλι μόνο μέσω της πίστεως. Ο νους δεν μπορεί να το συλλάβει, οι αισθήσεις αδυνατούν να το αντιληφθούν και η διαίσθηση δεν το εγγίζει.

Εκτός όμως από μυστήριο το Βάπτισμα είναι και τελετή∙ και την τελετή μπορούμε να την παρακολουθήσουμε. Σοφά ο Θεός συνήψε και συνάρμοσε τα αόρατα και άυλα και ασύλληπτα με ορατά, υλικά στοιχεία. Καθιστά έτσι τα ορατά σαν μία βάση, πάνω στην οποία στεκόμαστε, για να θεωρούμε κατά δύναμιν τα δυσθεώρητα.

Μέσα στην τελετή του μυστηρίου του Βαπτίσματος βλέπουμε καθαρά την ιστορία του∙ με ποιά διαδικασία επιτελούνταν ήδη από τα αποστολικά χρόνια και εξής. Στην αρχή γίνεται η κατήχηση, η διδασκαλία του δόγματος της πίστεώς μας, η οποία παλιά απευθυνόταν σε ενήλικες, καθώς προσέρχονταν μεγάλοι στο Χριστιανισμό. Σήμερα ανατίθεται στον ανάδοχο, που αναλαμβάνει υπεύθυνα να κατηχήσει εν καιρώ το νήπιο που βαπτίζεται. Έπειτα γίνεται η ομολογία∙ «ο προς το φώτισμα» διακηρύττει ότι αποτάσσεται τον σατανά και τις πομπές του και συντάσσεται με τον Χριστό και τους άγιους του. Ακολουθούν οι ευχές και προσευχές και κατόπιν τελείται η βάπτιση. Επικαλούμενος το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, ο ιερέας βυθίζει τρεις φορές τον δούλο του Θεού μέσα στο νερό της κολυμβήθρας, αποκαλώντας τον με το καινούργιο του όνομα. Στη συνέχεια τον ντύνουν στα λευκά -σύμβολο της καθαρότητας που απέκτησε- και κρατώντας αναμμένη λαμπάδα, για να δηλώσει το φως της πίστεως που κατέχει, συμμετέχει στη Θεία Λειτουργία των πιστών και μεταλαμβάνει τη Θεία Κοινωνία. Τώρα πια είναι πολίτης της βασιλείας του Θεού. Το όνομά του γράφτηκε στο βιβλίο της ζωής. Έγινε μέλος της Εκκλησίας, άγιο και τέλειο, ξεχωρισμένο από τον κόσμο και τη νοοτροπία του, αφιερωμένο στον Θεό και στη λατρεία του. Τώρα πια είναι χριστιανός, ένας μικρός Χριστός.

Έτσι συντελέστηκε το μυστήριο. Κατά τη διάρκεια της τελετής του, παράλληλα με τις αισθητές ενέργειες, επενέργησε και η υπεραισθητή Θεία Χάρη ανεπαίσθητα, όμως δυναμικά. Τούτο δεν είναι βέβαια δυνατόν να εξηγηθεί. Τα μυστήρια δεν εξηγούνται, μόνο αποκαλύπτονται. Και τα αποκαλύπτουν ο Κύριος ο ίδιος, οι απόστολοί του και η Εκκλησία. Ο Κύριος με τη διδασκαλία του, οι απόστολοι με τη διδαχή και την πράξη τους, η Εκκλησία με την ιερή της παράδοση. Για το μυστήριο του Βαπτίσματος τί μας λέει η αυθεντία τους;

Αναγέννηση

Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός ανέπτυξε ιδιαίτερα το μυστήριο του Βαπτίσματος κατά τη συνομιλία του με τον Νικόδημο, που καταγράφεται στο τρίτο κεφάλαιο του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου. Τη νύχτα που ο άρχοντας αυτός των Ιουδαίων γεμάτος σεβασμό και θαυμασμό ήλθε να μαθητεύσει κοντά του, ο Ιησούς του φανέρωσε ότι για να μπει κανείς στη βασιλεία του Θεού πρέπει να «γεννηθή άνωθεν». Κι όταν ο σοφός Φαρισαίος όλο απορία ρώτησε πως είναι δυνατόν ένας γέρος να γεννηθεί, πως να μπει δεύτερη φορά στην κοιλιά της μάνας του, ο Ιησούς του εξήγησε ότι τη δεύτερη αυτή φορά δεν θα γεννηθεί από κοιλιά αλλά «εξ ύδατος και Πνεύματος», από νερό και Πνεύμα. Ο νέος άνθρωπος που θα προκύψει, δεν θα έχει καινούργια σάρκα αλλά καινούργιο πνεύμα, διότι «το γεγεννημένον εκ της σαρκός σάρξ έστι», ενώ «το γεγεννημένον εκ του Πνεύματος πνεύμα έστι» (Ίω 3,6). Να, λοιπόν, τι είναι πρώτιστα το Βάπτισμα: μία πνευματική αναγέννηση. Το νερό καθαγιάζεται από το Πνεύμα το Άγιο και καθίσταται η κοιλιά, η μήτρα μέσα στην οποία μπαίνει ο πιστός και βγαίνει αναγεννημένος, παιδί του Θεού πλέον. Όπως γεννήθηκε παιδί των γονιών του και πήρε τα χαρακτηριστικά τους -σωματικά και ψυχικά-, γεννιέται τώρα με τα γνωρίσματα του Θεού, με τις δωρεές του Πνεύματος.

Εμείς, βέβαια, βλέπουμε μόνο το μέσο, το νερό, κι αντιλαμβανόμαστε μόνο την κατάδυση και την ανάδυση από αυτό σαν μία γέννα «εξ ύδατος». Το «εκ Πνεύματος» δεν μπορούμε να το αντιληφθούμε, όπως δεν μπορούμε να συλλάβουμε πως γίνεται η πνευματική γέννηση. Τούτο δεν σημαίνει όμως ότι δεν επιτελείται. Ο Κύριος σ' αυτή την εύλογη απορία απαντά με ένα παράδειγμα. «Ο άνεμος», λέει στον Νικόδημο, «φυσά όπου θέλει· ακούς το φύσημά του, αλλά δεν ξέρεις από πού έρχεται και που πάει, δηλαδή δεν τον βλέπεις. Έτσι είναι κι ο καθένας που γεννιέται από το Πνεύμα» (Ίω 3,8). Νομίζω πως αν ο Κύριος μιλούσε στους ανθρώπους του καιρού μας, μπορούσε να τους πει ανάλογα τα έξης: «Το οξυγόνο βρίσκεται παντού. Το αναπνέεις, αλλά δεν το νιώθεις, δεν το βλέπεις. Έτσι συμβαίνει και με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Επιτελεί την πνευματική αναγέννηση σε καθέναν που βαπτίζεται, αλλά δεν το αντιλαμβάνεσαι. Διαπιστώνεις μόνο τα πνευματικά χαρίσματα του αναγεννημένου χριστιανού, την πίστη του, την αγάπη, την ελπίδα». Πράγματι, δεν χρειάζεται να παραξενευόμαστε όταν ακούμε για αναγέννηση του ανθρώπου∙ όπως μουσκεύει το σώμα μέσα στο νερό, παρόμοια ποτίζεται όλη η ανθρώπινη ύπαρξη από τη Θεία Χάρη κατά έναν μυστικό τρόπο.

Ανάσταση

Αλλά κι αν δεν μπορούμε να καταλάβουμε το πως, δικαιούμαστε όμως να ζητήσουμε δυνάμει ποιάς ορισμένης θείας εξουσίας κατορθώνεται η αναγέννηση του Βαπτίσματος. Υπάρχει η παντοδυναμία του Θεού, αλλά εδώ δεν πρόκειται για φυσικά γεγονότα, τα οποία αβίαστα μπορεί να κατευθύνει. Πρόκειται για πνευματικές ενέργειες πάνω στην ανθρώπινη φύση, στην όποια δεν μπορεί να επέμβει, αν δεν έχει «πάτημα», άδεια, για να εγκατασταθεί μέσα σ' αυτήν. Γι' αυτό κι ο Νικόδημος θέλησε να μάθει: «Πως δύναται ταύτα γενέσθαι;» Ποιος δίνει τη δυνατότητα να επιτύχει η χάρη του Θεού την αναγέννηση του ανθρώπου; Η απάντηση του Κυρίου είναι απερίφραστη όσο και αναντίρρητη· «Καθώς Μωυσής ύψωσε τον όφιν εν τη ερήμω, ούτως υψωθήναι δει τον υιόν του ανθρώπου, ίνα πας ο πιστεύων εις αυτόν μη απόληται, αλλ' έχη ζωήν αιώνιον» (Ίω 3,14-15). Ο σταυρός του Χριστού, ο θάνατος και η ανάσταση του Θεανθρώπου εξασφαλίζουν στην ανθρώπινη φύση τη δυνατότητα να περάσει από το θάνατο της αμαρτίας στη ζωή του Πνεύματος, να αναγεννηθεί ή μάλλον να αναστηθεί. Χρειαζόταν κάποιος τέλειος άνθρωπος που θα ανέβαινε στον ουρανό, θα αιχμαλώτιζε την αιώνια ζωή και τα πνευματικά της δόματα και θα τα έκανε κτήμα των ανθρώπων (πρβλ. Έφ 4,8). Αυτός υπήρξε μόνον ο Υιός του ανθρώπου, ο τέλειος άνθρωπος, ο οποίος ως τέλειος Θεός συνάμα αναστήθηκε νικώντας το θάνατο και κατακτώντας για χάρη κάθε ανθρώπου την αιώνια ζωή. «Ουδείς αναβέβηκεν εις τον ουρανόν ει μη ο εκ του ουρανού καταβάς, ο υιός του ανθρώπου ο ων εν τω ουρανώ» (Ίω 3,13). Τούτο απαιτεί πίστη, αλλά όποιος πιστεύει στην ανάσταση, μπορεί να αναγεννηθεί και να απολαύσει τη ζωή του Πνεύματος περνώντας μέσα από το Βάπτισμα. Και, μάλιστα, θα απολαύσει αυτή τη ζωή, τη μέλλουσα, όχι μόνο με το πνεύμα του ή με την ψυχή του αλλά και με το σώμα του, το όποιο θα αναστηθεί, αφού πεθάνει. Διότι η ανάσταση του Χριστού βεβαιώνει και για την ανάσταση όλων των νεκρών σωμάτων. Όσοι βαπτίζονται «βαπτίζονται υπέρ των νεκρών», όπως λέει ο απόστολος Παύλος (Α' Κορ. 15,29), με την πίστη, δηλαδή, ότι οι νεκροί ανασταίνονται και θα ζήσουν αιώνια με αναστημένα τα σώματά τους.

Να, λοιπόν, ότι το Βάπτισμα έκτος από αναγέννηση είναι και ανάσταση. Θαπτόμαστε μαζί με τον Χριστό και ανασταινόμαστε μαζί του. Την ιερή ώρα του μυστηρίου μπαίνουμε μέσα στο νερό σαν σε έναν υδάτινο τάφο και βγαίνουμε από αυτό σαν από τους νεκρούς, με τη χάρη του θανάτου και της αναστάσεως του Χριστού, ο απόστολος Παύλος το γράφει σαφώς στην προς Ρωμαίους Επιστολή του: «Ή αγνοείτε ότι όσοι εβαπτίσθημεν εις Χριστόν Ιησούν, εις τον θάνατον αυτού εβαπτίσθημεν; Συνετάφημεν ουν αυτώ δια του βαπτίσματος εις τον θάνατον, ίνα ώσπερ ηγέρθη Χριστός εκ νεκρών δια της δόξης του πατρός, ούτω και ημείς εν καινότητι ζωής περιπατήσωμεν» (Ρωμ. 6,3-4).

Εμβολιασμός

Το γεγονός της αναστάσεως που ζούμε με το Βάπτισμα, το διασαφηνίζει με ενάργεια ο απόστολος Παύλος με μία άλλη εικόνα, με την εικόνα του εμβολιασμού. Παίρνοντας ένα «μάτι» ή ένα μικρό κομμάτι από ένα ήμερο δένδρο και βάζοντάς το μέσα στον κορμό ενός άγριου, μπολιάζουμε το δένδρο και καθιστούμε καρποφόρο το άκαρπο. Παρόμοια κι εμείς αλλά αντίστροφα, σαν άγρια δένδρα μπολιαζόμαστε με το Βάπτισμα μέσα στο σώμα του Χριστού, γινόμαστε ένα μαζί του, πεθαίνουμε και ανασταινόμαστε όπως αυτός. «Σύμφυτοι γεγόναμεν τω ομοιώματι του θανάτου αυτού», εξηγεί ο απόστολος, επομένως «και της αναστάσεως εσόμεθα» (Ρω 6,5). Φυτρώνουμε, θα λέγαμε, πάνω στον Χριστό και έτσι γινόμαστε συμμέτοχοι της ζωής του, μεταμορφωνόμαστε σε μικρούς Χριστούς, όπως λέει και το όνομά μας, σε χριστιανούς.

Ένδυση

Αυτό δεν είναι σχήμα λόγου∙ χριστιανός δεν σημαίνει μόνο ότι φέρει το όνομα του Χριστού, αλλά συνεπάγεται ότι μοιάζει και μιμείται τον Χριστό. Ο απόστολος Παύλος πάλι χρησιμοποιεί μία ωραία μεταφορά, που διευκρινίζει τί ακριβώς εννοείται όταν κάποιος βαπτίζεται στο όνομα του Χριστού. « Όσοι εις Χριστόν εβαπτίσθητε, Χριστόν ενεδύσασθε», πληροφορεί τους Γαλάτας (3,27). Με το Βάπτισμα ντυνόμαστε τρόπον τινά τον Χριστό, φορούμε πάνω στο πρόσωπό μας το πρόσωπό του και συμμορφωνόμαστε με Αυτόν. Δεν προσποιούμαστε ότι είμαστε του Χριστού, δεν φορούμε απλώς την προσωπίδα του -αλίμονο, διότι τότε είμαστε υποκριτές, μασκαράδες και απατεώνες-, αλλά προσπαθούμε να γίνουμε όμοιοι με αυτόν.

Και πώς μεταφράζεται αυτή η προσπάθεια στην πράξη; Ο Χριστός ως πρόσωπο διαθέτει τρία κύρια γνωρίσματα, που συνιστούν μία προσωπικότητα: νου, καρδιά και θέλημα. Κι εμείς ως πρόσωπα μπορούμε να ντυθούμε το πρόσωπό του, αν κάνουμε δικά μας το νου του, την καρδιά του, το θέλημά του. Αν ο νους μας γίνει νους Χριστού (Α' Κορ. 2,16), αν τα σπλάχνα μας γίνουν σπλάχνα Χριστού (Φι 1,8), αν το θέλημά μας γίνει θέλημα Χριστού (Κλ 1,9), αν δηλαδή αποκτήσουμε τη νοοτροπία, τα αισθήματα και τις επιθυμίες που έχει ο Χριστός, τότε μπορούμε να πούμε ότι ντυθήκαμε τον Χριστό, ότι επιτύχαμε το στάνταρ του Βαπτίσματός μας, το στόχο του και την ουσία του. Είναι δε πολύ απλό να βρούμε τους τρόπους, που θα κατευθύνουν τις προσπάθειές μας στην επιτυχία. Όταν ο νους μας τρέφεται με λόγο Θεού, μαθαίνει να σκέπτεται και να εννοεί όπως ο νους του Χριστού. Όταν τα σπλάχνα μας τρέφονται με σώμα και αίμα Χριστού, μαθαίνουν να συγκινούνται και να σκιρτούν όπως τα σπλάχνα του Χριστού. Κι όταν το θέλημά μας τρέφεται από τις εντολές και τα προστάγματα της σωτηρίας, μαθαίνει να αποφασίζει και να εκτελεί το θέλημα του Χριστού.

Ανάγκη ανανεώσεως

Όλα αυτά, βέβαια, δεν συντελούνται αυτόματα με το Βάπτισμα. Χρειάζεται αγώνας, καλλιέργεια, που κρατά σ' όλη τη ζωή του χριστιανού και παρουσιάζει ποικίλες διαβαθμίσεις. Αλλά είναι ευνόητο. Το παιδί που γεννιέται έχει ανάγκη από τροφή για να μεγαλώσει και από γράμματα για να μορφωθεί. Κι ο χριστιανός που αναγεννάται έχει ανάγκη από λόγο Θεού, από τα ιερά γράμματα, για να είναι φωτισμένος, και από θεία τροφή, από τα μυστήρια της Εκκλησίας, για να μένει αγιασμένος. Εδώ βρίσκεται η ευθύνη των γονιών και των αναδοχών και εδώ απαντά η υπευθυνότητα του ίδιου του πιστού. Να γιατί η Εκκλησία προϋποθέτει ανυπερθέτως, στην περίπτωση που οι βαπτιζόμενοι είναι νήπια, να έχουν γονείς χριστιανούς και ανάδοχο ικανό να κατηχήσει το παιδί. Μόνο τότε δικαιολογείται η οικονομία του νηπιοβαπτισμού, που αποδέχτηκε η Εκκλησία συγκαταβαίνοντας στην ανάγκη των οικογενειών να συμμετέχουν «πανοικί» (Πρξ 16,34), όλοι μαζί, και τα μικρά παιδιά με τους μεγάλους, στη λατρεία και στα μυστήρια της πίστεως.

Η χαρά της αγιότητας

Είναι, είπαμε, γιορτή τα βαφτίσια, όχι μόνο οικογενειακή αλλά και της Εκκλησίας. Εντούτοις, ο πιο ευτυχισμένος και πιο ευλογημένος εκείνη την ώρα είναι αναμφίβολα ο ίδιος ο βαπτιζόμενος. Το παιδί, που κλαυθμηρίζοντας βυθίζεται μέσα στο νερό της κολυμβήθρας και υψώνεται μέσα στα χέρια του ιερουργού, ζει την πιο χαρμόσυνη στιγμή της ζωής του. Απολαμβάνει το μοναδικό δώρο να απαλλάσσεται από τον παλιό, νεκρωμένο, άχαρο και άσχημο εαυτό του. Μεταμορφώνεται σε έναν καινούργιο άνθρωπο νέο, αναστημένο, χαριτωμένο και ωραίο όπως ο Χριστός, που λάμπει από δόξα, τη δόξα του Πνεύματος. Ντυμένο στα λευκά και προικισμένο με το προσωπικό του όνομα, χαμογελά και στο χαμόγελό του αστράφτει όλη η ιλαρότητα της χάριτος, όλη η ευφροσύνη της σωτηρίας. Να 'ναι αιώνια η ζωή του! Αμήν.